Herzberg'in İki Faktör Teorisi

Frederick Herzberg (1923-2000), örgütsel davranış alanındaki çalışmalarıyla tanınan Amerikalı bir psikolog ve profesördür. En çok, çalışan motivasyonu ve iş tatmini anlayışımıza önemli ölçüde katkıda bulunan İki Faktör Teorisi'ni geliştirmesiyle tanınır. Herzberg, psikoloji doktorasını Pittsburgh Üniversitesi'nden almış ve yönetim ve motivasyon araştırmalarında önde gelen bir isim haline gelmiştir.

Herzberg'in İki Faktör Teorisi, işyerinde çalışanları neyin motive ettiğini anlama ihtiyacından ortaya çıkmıştır. Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi gibi o zamanki geleneksel teoriler, ihtiyaç kavramına ve bunların davranışı nasıl etkilediğine odaklanıyordu. Ancak Herzberg, çalışan memnuniyetini ve motivasyonunu etkileyen sadece ihtiyaçların ötesinde faktörler olduğunu fark etti. Araştırması, iş tatminsizliği ile iş tatminini birbirinden ayıran faktörleri ortaya çıkarmayı amaçlamıştır.

Özet:

Hijyen Faktörleri: Herzberg, çalışma ortamında "hijyen faktörleri" olarak adlandırdığı belirli faktörleri tanımlamıştır. Maaş, iş güvenliği, çalışma koşulları ve örgütsel politikalar gibi bu faktörler, tatminsizliği önlemek için karşılanması gereken temel ihtiyaçlar olarak kabul edilir. Bu faktörler olmadığında veya yetersiz olduğunda, çalışanlar tatminsiz olur, ancak bunların varlığı tek başına tatminin artmasına yol açmaz.
Motivatörler: Hijyen faktörlerine ek olarak, Herzberg "motivatörler" olarak adlandırılan ayrı bir faktörler kümesi tanımlamıştır. Tanınma, sorumluluk, başarı ve büyüme fırsatları gibi bu faktörler iş memnuniyetine ve içsel motivasyona katkıda bulunur. Hijyen faktörlerinin aksine, motivasyon faktörlerinin varlığı iş memnuniyetini artırabilir ve motivasyon ve performansın yükselmesine yol açabilir.

Önemi: Herzberg'in İki Faktör Teorisi, örgütsel davranış ve insan kaynakları yönetimi alanında önemli bir etkiye sahip olmuştur. Motivasyon konusundaki geleneksel görüşlere meydan okumuş ve çalışan memnuniyetini ve motivasyonunu artırmada içsel faktörlerin önemini vurgulamıştır. Bu teori, kuruluşların temel hijyen faktörlerinin ötesine geçmesi ve kişisel gelişim, takdir ve anlamlı iş deneyimleri için fırsatlar sağlamaya odaklanması gerektiğini vurgulamıştır.